Badanie CBR czyli oznaczenie wskaźnika nośności CBR (ang. California Bearing Ratio) zgodnie z normą PN-S-02205 polega na wykonaniu badania laboratoryjnego próbki gruntu, aby określić jego nośność pod obciążeniem.

Procedura oznaczenia wskaźnika nośności CBR (California Bearing Ratio) zgodnie z normą PN-S-02205 obejmuje następujące kroki:

1. Przygotowanie próbki: Próbka gruntowa powinna być pobrana z odpowiedniej głębokości i o odpowiedniej wielkości, aby zapewnić reprezentatywność. Próbka powinna być odpowiednio oczyszczona z kamieni i innych zanieczyszczeń oraz sucha.

2. Przygotowanie stempla: Stempla powinna być wykonana z twardej stali, cylindryczna, o średnicy 50 mm i wysokości 100 mm, z płaskim końcem o średnicy 50 mm.

3. Przygotowanie platformy nośnej: Platforma nośna powinna być wykonana z betonu o gęstości 24 kN/m³ i o grubości około 100 mm. Powierzchnia platformy powinna być gładka i równa.

4. Przygotowanie urządzenia do pomiaru głębokości penetracji stempla: Urządzenie to powinno umożliwiać dokładne i powtarzalne pomiar głębokości penetracji stempla.

5. Wykonanie badania: Próbka gruntowa jest umieszczana w specjalnym pierścieniu na powierzchni platformy nośnej. Przy użyciu stempla o określonej masie, wprowadza się siłę o określonej wartości na próbkę. Następnie mierzy się głębokość penetracji stempla, używając urządzenia pomiarowego.

6. Oznaczenie wskaźnika nośności CBR: Wskaźnik nośności CBR jest obliczany jako stosunek siły potrzebnej do wprowadzenia stempla na określoną głębokość do siły potrzebnej do wprowadzenia stempla na tę samą głębokość w próbie odniesienia. Wskaźnik nośności CBR jest następnie oznaczany zgodnie z normą PN-S-02205, jako wartość procentowa w stosunku do próby odniesienia oraz głębokość penetracji stempla wykorzystanej w badaniu.

7. Powtarzalność badania: Badanie CBR powinno być powtarzane kilkukrotnie na tej samej próbce w celu uzyskania dokładniejszej i bardziej reprezentatywnej wartości wskaźnika nośności CBR.

Według normy PN-S-02205, oznaczenie wskaźnika nośności CBR powinno składać się z dwóch wartości liczbowych oddzielonych ukośnikiem lub kreską. Pierwsza wartość oznacza wartość CBR wyrażoną w procentach, a druga wartość to głębokość penetracji stempla w mm, którą stosowano podczas badania.

Na przykład, oznaczenie wskaźnika nośności CBR wynoszące 7/2 oznacza, że badanie CBR zostało przeprowadzone z głębokością penetracji stempla wynoszącą 2 mm, a uzyskana wartość nośności wyniosła 7%.

Oznaczenie wskaźnika nośności CBR zgodnie z normą PN-S-02205 jest przeprowadzane w celu określenia nośności podłoża gruntowego w różnych sytuacjach.

Najczęściej wykonuje się badania CBR w celu oceny nośności podłoża gruntowego pod drogami, chodnikami, lotniskami, a także pod podłoża budynków i innych obiektów. Badanie CBR może być również stosowane w przypadku projektowania fundamentów, oceny skłonności do osiadania gruntu, oceny jakości gruntów stabilizowanych, itp.

W praktyce, badanie CBR jest szczególnie przydatne w przypadku gruntów o niskiej nośności, takich jak gliny, mady, torfy i inne słabo nośne grunty organiczne. Badanie CBR pozwala na określenie, czy dany grunt wymaga dodatkowej stabilizacji, czy też nadaje się do budowy, oraz jakie rodzaje prac i konstrukcji należy wykonać, aby zagwarantować właściwe warunki nośnościowe.